Waarom de mode-industrie zijn magazijnen moet heruitvinden

Door Wim Vermeir, expert magazijninrichting bij Exotec

Het begin van de herfst staat in het teken van nieuwe collecties, opkomende ontwerpers en de laatste trends. Terwijl de Europese Fashion Weeks van de afgelopen weken gericht waren op creativiteit, worstelt een ander deel van de industrie met de toenemende druk: de logistiek. Magazijnen, voor de consumenten onzichtbaar, lopen vast door de groei van de mode-industrie en de hoge verwachtingen van consumenten.

De honger naar vernieuwing

Gemiddeld koopt een Europees gezin van 4 personen zo’n 76 kg per jaar aan textiel, van handdoeken tot kledij en beddengoed[1]. Dat komt neer op miljarden kilo’s aan producten die jaarlijks de markt op gaan.

Om die vraag bij te benen, brengen merken sneller dan ooit nieuwe producten uit. Fast fashion zet de toon, maar ook traditionele labels zijn meegegaan in een ritme van steeds wisselende collecties. Het gevolg is een retailsysteem dat draait op constante doorstroming en een logistieke keten die achter de feiten aanloopt.

Retourzendingen als pijnpunt

Daar bovenop komt de retourstroom. Geen enkele sector kent zoveel retourzendingen als de mode: online drie tot vier keer vaker dan bij fysieke aankopen[2]. Klanten bestellen meerdere maten tegelijk, sturen items na een enkele draagbeurt terug of bedenken zich alsnog.

Merken hebben dit gedrag lange tijd gefaciliteerd door retourneren eenvoudig en gratis te maken. Dat gaf consumenten vertrouwen, maar de kosten lopen inmiddels te hoog op. Grote spelers als Zara, Asos en Uniqlo rekenen daarom ondertussen wel retourkosten aan, net als de vele kleine zelfstandigen die de kosten van hun webshop of winkel anders niet kunnen betalen. Een duidelijk signaal dat het huidige systeem zijn grenzen bereikt heeft.

Druk op magazijnen

Magazijnen voelen de impact het meest direct. In tegenstelling tot leveringen van leveranciers zijn retourzendingen gefragmenteerd: één artikel per keer, in verschillende omstandigheden, die onvoorspelbaar aankomen. Elk artikel moet worden geïnspecteerd en verwerkt voordat het weer in voorraad kan worden opgenomen. In faciliteiten die al kampen met ruimtegebrek, personeelstekorten en strakke deadlines, leidt dit tot inefficiëntie.

Zonder automatisering betekenen retourzendingen meer handmatig werk, meer opslagruimte en meer stappen voor werknemers. De productiviteit daalt, terwijl de verwachtingen van klanten ten aanzien van snelheid blijven stijgen en de arbeidscapaciteit daalt.

Automatisering als sleutel

Daarom kijken steeds meer bedrijven naar geautomatiseerde systemen. Die helpen magazijnen om flexibeler om te gaan met onvoorspelbare retourstromen en tegelijk efficiënt te blijven. Denk aan snelle toegang tot elke SKU, goods-to-person-oplossingen die onnodige bewegingen voorkomen, en compacte verticale opslagsystemen die ruimte besparen.

Het gaat daarbij niet alleen om de snelheid van fast fashion. Automatisering maakt het ook mogelijk retours soepel in de dagelijkse operaties te verwerken, iets wat met handmatig werk nauwelijks haalbaar is.

Nieuwe regelgeving, nieuwe realiteit

De druk neem verder toe door Europese regelgeving. Onverkochte modeartikelen vernietigen is niet langer toegestaan. Dat betekent dat er meer producten terugkomen naar magazijnen, zowel vanuit winkels als van klanten, met de verwachting dat ze een tweede leven krijgen door wederverkoop, recyclage of de groeiende tweedehandsmarkt.

Magazijnen veranderen zo van statische opslagplaatsen in dynamische hubs voor herverdeling en circulariteit.

Duurzaamheid en logistiek

Terwijl retailers volop hun nieuwste collecties presenteren, verandert achter de schermen ook de logistieke kant van de mode. Voor merken wordt het steeds duidelijker: de toekomst van mode draait niet alleen om design, maar net zo goed om efficiënte en duurzame logistiek.

Duurzaamheid schuift overal hoger op de agenda. Amsterdam Fashion Week introduceerde begin september een duurzaamheidskader, in samenwerking met Copenhagen Fashion Week. Tegelijkertijd leidt de Universiteit Antwerpen een Europees consortium dat kmo’s helpt circulair te werken. Deze initiatieven onderstrepen een gedeelde realiteit: de toekomst van de mode ligt evenzeer in slimmere logistiek als in duurzaam design.

[1] Rapport van maart 2025 van het Europees Milieuagentschap met medewerking van onderzoekscentrum VITO

[2] Back to sender: how fashion needs to rethink its warehouses.