Gamification in logistiek: hoe spelelementen het verschil maken in opleiding, motivatie en retentie

De logistieke sector staat onder druk: personeelstekorten, complexe onboardingprocessen en een groeiende diversiteit op de werkvloer maken het almaar moeilijker om medewerkers snel en doeltreffend in te werken. Klassieke opleidingsvormen blijken vaak ontoereikend, zeker voor laaggeschoolde of anderstalige profielen. In samenwerking met Supportsquare organiseerde VIL op 21 mei 2025 het event ‘Gamification in Logistics’. In LogiVille verzamelden een zeventigtal deelnemers om te ontdekken hoe spelelementen het verschil kunnen maken in opleiding, motivatie en retentie.

Geert Verbelen (projectleider VIL) lichtte de structurele knelpunten toe in de logistieke sector. Ondanks het grote aanbod aan werkzoekenden blijven vacatures voor magazijnmedewerkers en heftruckchauffeurs moeilijk ingevuld. De oorzaak zit niet enkel in tekorten aan ervaring of opleiding, maar ook in onder meer taalbarrières en digitale ongeletterdheid. De onboarding wordt daardoor niet alleen belangrijker, maar ook complexer.

Almaar meer bedrijven grijpen daarom naar spelelementen om kennis­overdracht te vergemakkelijken. Eenvoudige tools zoals kaart- of bordspellen rond bedrijfscultuur en veiligheidsregels maken opleiding toegankelijker. Niet onbelangrijk in een context waarin 70 procent van de Belgische bevolking regelmatig games speelt, ongeacht leeftijd of opleidingsniveau.

LogiBuild: spelen met impact

 Het project Gamification in Logistics, opgezet door VIL in samenwerking met UCLL en met steun van VLAIO, resulteerde in de ontwikkeling van LogiBuild: een no-code platform waarmee bedrijven hun eigen ‘gamified’ leermodules kunnen bouwen. Het platform focust op visuele communicatie, intuïtieve interactie en realistische simulaties. Alles is erop gericht om kansengroepen – zoals anderstaligen of laaggeletterden – beter te betrekken bij het leerproces.

Twee pilotcases toonden hoe effectief de tool kan zijn. Bij DSV Contract Logistics leerden medewerkers gevaarlijke situaties herkennen via een interactief spel. Bij Solucious werd een game ingezet om vrachtwagens correct en veilig uit te laden. In beide gevallen leidde dit tot hogere betrokkenheid, snellere kennisopname en meer motivatie bij de deelnemers. Ook de gebruiksvriendelijkheid en aanpasbaarheid van de tool werden positief onthaald.

Leren door doen: de kracht van simulatie

Tijdens het event wees Ken Van Schaeybroeck, vakexpert logistiek bij VDAB, op het belang van efficiënt opleiden in een sector waar jaarlijks zo’n zevenduizend logistieke opleidingen worden opgestart. VDAB combineert steeds vaker simulatie en gamification, zoals bij een mobiele heftrucksimulator of industriesimulatoren voor lassen en spuittechnieken. Die tools maken het mogelijk om op een veilige, kostenefficiënte manier complexe handelingen aan te leren, met real-time feedback en spelelementen zoals scores en medailles.

Ook in online cursussen wordt gamification toegepast om leerstof te verankeren of nieuwe kennis aan te reiken. Door theorie in te bedden in realistische gamescenario’s – bijvoorbeeld het correct afleveren van goederen – wordt de drempel voor leren verlaagd en de betrokkenheid verhoogd.

Slimme technologie met menselijke psychologie

David Vandenbroeck, projectmanager Digital Solutions bij UCLL, benadrukte dat gamification meer is dan leuke visuele effecten. Het gaat om het aanwenden van spelprincipes om intrinsieke motivatie aan te wakkeren en leerresultaten duurzaam te verbeteren. Dat vereist doordachte keuzes in software, hardware en didactiek. De LogiBuild-tool werd intussen al in verschillende versies verfijnd op basis van gebruikservaringen, met nieuwe functies zoals gps-navigatie, questlogs en 3D-visualisaties.

Prof. dr. Wouter Van Bockhaven (Competence Center Lead – Smart Ecosystems & Networks aan AMS) legde dan weer de link tussen gamification en inclusieve werkvloeren. Gamification kan, mits goed toegepast, biases doorbreken, samenwerking stimuleren en diversiteit op een positieve manier activeren. Vanuit de psychologie zijn technieken als nudging, personalisatie en design thinking cruciaal om écht impact te maken.

Demo’s: technologie in actie

 Tijdens een interactieve demotour kregen de aanwezige deelnemers live demonstraties van innovatieve gamification- en simulatietoepassingen van partners als SupportSquare, UCLL, VDAB, The Hazard Factory, Altheria en Playsight. Zo toonden SupportSquare en UCLL hoe het LMS-platform achter LogiBuild leerprestaties opvolgt en personalisatie mogelijk maakt. VDAB stelde zijn mobiele simulatoren voor en Playsight demonstreerde hoe motion capture en visuele feedback worden ingezet om veiligheidstrainingen realistischer te maken. De demo’s illustreerden hoe mature én jonge technologiebedrijven gamification inzetten voor concrete logistieke uitdagingen.