Brand, je moet er niet aan denken! Of toch wel?

Wanneer in grote hallen brand uitbreekt en de brandveiligheidsvoorzieningen zijn niet op orde, dan kan zo’n brand enorme gevolgen hebben, weet Stan Veldpaus, Projectadviseur Rookbeheersingssystemen bij Kingspan Light + Air. “Hoewel het aantal slachtoffers gelukkig meestal meevalt, loopt de materiële schade vaak flink op. Branden in grote hallen die het landelijke nieuws halen, zijn meer regel dan uitzondering. Bovendien komt het regelmatig voor dat buurpanden schade oplopen.” Een rook- en warmteafvoer (RWA)-systeem is dus geen overbodige luxe.

Brandveiligheid in grote hallen vereist een specifieke aanpak. “Grote loodsen, fabriekshallen en distributiecentra mogen bij overschrijding van de maximale brandcompartimentgrootte en conform het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) voorzien worden van een rook- en warmteafvoer (RWA)-systeem”, doceert Veldpaus. “De belangrijkste meerwaarde van een RWA-systeem is dat productie- en logistieke processen niet belemmerd worden door compartimenten. In geval van brand zorgt het RWA-systeem voor een effectieve afvoer van rook- en warmte, maar ook voor beter zicht tijdens reddings- en bluswerkzaamheden. In de dagelijkse praktijk kan het RWA-systeem bovendien benut worden voor de dagelijkse natuurlijke ventilatie. Ook kan het systeem in transparante uitvoering zorgen voor extra daglichttoetreding.”

Vrijwaring van compartimentering

In Nederland moeten grote loodsen, fabriekshallen en distributiecentra onderverdeeld worden in brandcompartimenten van maximaal 2.500 m2, vertelt Veldpaus. “Deze compartimenten moeten er bovendien voor zorgen dat rook en vuur gedurende 60 minuten niet kunnen overslaan naar de overige ruimtes. Dit is vastgelegd in het Bouwbesluit, dat op 1 januari 2024 is vervangen door de Bbl. Eigenaren van grote loodsen zoeken echter actief naar manieren om de brandcompartimentering te vrijwaren. Niet alleen omdat brandcompartimentering duur is, maar ook omdat de functionaliteit van het pand hierdoor beperkt wordt. Bijvoorbeeld wanneer zeeschepen worden gebouwd, dan staan de muren van een brandcompartiment al gauw in de weg. En ook wanneer de hele dag met heftrucks door het magazijn wordt gereden, is een alternatief voor brand­compartimentering gewenst. De NEN 6060 en de NEN 6079 bieden in dit geval uitkomst.”

NEN 6060 en NEN 6079 

De NEN 6060 is een methode om vuurbelasting te berekenen. “Hierbij worden alle brandbare materialen in en aan een gebouw in kaart gebracht”, aldus Veldpaus. “Vervolgens wordt op grond van de berekende vuurlast bepaald hoe groot een brandcompartiment maximaal mag zijn.” De NEN 6079 heeft met name betrekking op kans, oorzaak en gevolg. “In dit geval wordt berekend hoe groot de kans op een brand is en welke gevolgen dit meebrengt voor de overige compartimenten of buren. Zo lang de uitkomst laag is, mag heel groot gebouwd worden.” 

Specialistische kennis

Bij beide NEN-normen wordt de toe­passing van technische oplossingen zoals sprinklers beloond, weet Veldpaus. “Ook RWA-systemen leveren waardevolle credits op, maar hierbij moet wel aan diverse randvoorwaarden worden voldaan. Specialistische kennis is hiervoor noodzakelijk, waarin Kingspan Light +Air heel graag voorziet.” Kingspan Light + Air adviseert, ontwerpt, monteert en onderhoudt al 40 jaar RWA-systemen. “Alle componenten die nodig zijn, worden bovendien in eigen huis of onder private label door ons geproduceerd. Van rookluiken tot (stuwdruk)ventilatoren, schakelkasten, transmissiewegen en kleppenregisters en inclusief bijbehorende brandmeld- en ontruimingsalarminstallatie en automatische doormelding naar de brandweer. Doordat we alle systemen integraal adviseren, ontwerpen, monteren en onderhouden, kunnen we een hoge kwaliteit garanderen. Dit resulteert niet alleen in een hoog comfort, maar ook in een lage TCO. Wij werken met basis-rekenregels, maar toetsen – indien van toepassing – onze adviezen ook af met Computational Fluid Dynamics (CFD) computersimulaties, zodat de werking bij ventilatie én brand zo goed als mogelijk kan worden ingeschat. Op deze manier worden gebouweigenaren
volledig ontzorgd.”

De gevolgen van brand

Een gebouwbrand is niet altijd te voorkomen, benadrukt Veldpaus. “Zelfs in de veiligste loods kán brand ontstaan. Bedrijven doen er verstandig aan om de gevolgen hiervan te overdenken. Zijn de gevolgen accep­tabel? Of zijn aanvullende maatregelen zoals een ­sprinkler- of RWA-systeem noodzakelijk om de bedrijfsvoering na een onverhoopte brand te kunnen voortzetten? Maar ook: wat eist de verzekeraar?” Groot voordeel van een RWA-installatie is volgens Veldpaus dat hieraan ook een brandmeldinstallatie gekoppeld is. “Een RWA-systeem biedt daarmee extreem veel gelegenheid om zelfs de kleinste brandjes direct te blussen. Het systeem voorkomt of vertraagt flash-overs (plotselinge branduitbreiding als gevolg van straling vanuit een hete rookgaslaag) en backdrafts (explosieve verbranding van brandbare gassen als gevolg van een plotselinge zuurstoftoevoer) en zorgt voor maximaal zicht op de brand, meer vluchttijd en minder schades. Ook bij de opslag van gevaarlijke stoffen. Bovendien is de toe­passing van RWA-systemen vaak eenvoudiger, flexibeler én goedkoper. Doordat de producten tevens ingezet kunnen worden voor comfortventilatie en extra daglicht­toetreding, vangen opdrachtgevers meerdere vliegen in één klap.” 

Cacaoloodsen

Binnen de brandveiligheid in grote loodsen is een unieke rol weggelegd voor cacaoloodsen. Nederland is al jarenlang dé importeur van cacaobonen, waarvan de opslag om specifieke brandveiligheidsmaatregelen vraagt. “Cacao is zeer brandbaar. Als het vlam vat, is het vuur bovendien moeilijk te doven”, weet Veldpaus. “De enige oplossing is om de brandbare stof weg te halen bij de bron en naar buiten te rijden.” Om de gevolgen van een brand te beperken, heeft de cacao-industrie gezamenlijk een pakket aan opslagmaatregelen afgesproken. “Een van deze maatregelen is een RWA-installatie, die voldoende tijd biedt om alle cacao naar buiten te rijden. Bovendien moet de opslagcapaciteit binnen net zo groot zijn als buiten.” Kingspan Light + Air heeft inmiddels ruim ervaring in de toepassing van RWA-systemen in cacaoloodsen. “Nagenoeg alle loodsen in Amsterdam en Zaandam beschikken inmiddels over onze RWA- en branddetectiesystemen.”